با توجه به ماهیت فیزیکی قیر و حساسیت بالای آن به تغییرات دمایی، نوع بسته‌بندی و شرایط نگهداری اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند.
امروزه استفاده از کیسه‌های پلی‌پروپیلنی (PP) به‌ویژه در قالب جامبوبگ، روشی متداول برای بسته‌بندی قیر محسوب می‌شود.
اما پرسشی کلیدی مطرح می‌شود: تغییرات دمایی چه اثری بر کیفیت قیر در این نوع بسته‌بندی‌ها دارد؟
ساختار پلی‌پروپیلن و ویژگی‌های حرارتی
-
پلی‌پروپیلن (PP) ماده‌ای ترموپلاستیک با مقاومت حرارتی نسبتاً بالا است.
-
نقطه ذوب این ماده حدود ۱۶۰ تا ۱۷۰ درجه سانتی‌گراد است.
-
در دمای بالا خاصیت کشسانی و مقاومت مکانیکی کاهش می‌یابد.
نتیجه: اگر قیر با دمای بالا وارد کیسه شود، ممکن است ساختار کیسه در صورت کیفیت پایین یا عدم استفاده از لایه داخلی مناسب، تغییر کند یا ذوب شود.
اثر دما بر کیفیت قیر در بسته‌بندی‌های پلی‌پروپیلنی
قیر و رفتار آن در دمای بالا
قیر در دمای ۱۲۰ تا ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد حالت روان و مایع دارد.
در همین بازه دمایی است که معمولاً بسته‌بندی می‌شود.
اما:
-
دمای بالا می‌تواند موجب تجزیه بخشی از ترکیبات سبک‌تر قیر شود.
-
تبخیر ترکیبات فرار باعث کاهش کیفیت، چسبندگی و عمر مفید قیر می‌شود.
-
افت ویسکوزیته قیر در حین خنک‌سازی ممکن است به نفوذ آن به بافت پارچه و ایجاد نشت منجر شود.
اثر نوع پارچه پلی‌پروپیلنی در مقاومت دمایی
کیسه‌های جامبو معمولاً از پارچه‌های پلی‌پروپیلنی با تراکم بالا تولید می‌شوند. با این حال:
| نوع پارچه | مقاومت دمایی | مناسب برای قیر داغ؟ |
|---|---|---|
| PP معمولی | تا ۱۲۰ درجه | نه |
| PP تقویت‌شده | تا ۱۴۰ درجه | بله (در موارد خاص) |
| با لایه داخلی لمینت | تا ۱۶۰ درجه | بله ✅ |
| PP+AL فویل داخلی | بیش از ۱۸۰ درجه | بهترین گزینه |
نتیجه: بسته‌بندی قیر داغ باید با کیسه‌هایی دارای لایه داخلی لمینت یا فویل آلومینیومی انجام شود تا از تغییر شکل، نشت و افت کیفیت قیر جلوگیری گردد.
تأثیر سرمای ناگهانی بر قیر بسته‌بندی‌شده
پس از بسته‌بندی، قیر باید به‌آرامی سرد شود. سرمای سریع (مانند هوای سرد زمستانی یا کولینگ شوک):
-
منجر به ترک‌خوردگی درون ماده قیر می‌شود.
-
افت یک‌دست بودن خواص چسبندگی.
-
ایجاد حباب و تخلخل در ساختار قیر جامد شده.
توصیه‌های کاربردی برای حفظ کیفیت قیر در بسته‌بندی پلی‌پروپیلنی
-
استفاده از کیسه جامبوبگ با لایه داخلی ضد حرارت (Inner Liner) یا فویل آلومینیومی.
-
پر کردن قیر در دمایی زیر ۱۵۰ درجه سانتی‌گراد برای حفظ ایمنی پارچه.
-
خنک‌سازی تدریجی و در محیط کنترل‌شده.
-
نگهداری کیسه‌ها در مکان‌های سرپوشیده، خشک و دور از تابش مستقیم خورشید.
-
استفاده از قیر با گرید مناسب برای صادرات یا ذخیره‌سازی طولانی‌مدت.
نتیجه‌گیری
کیسه‌های پلی‌پروپیلنی یکی از گزینه‌های مناسب برای بسته‌بندی قیر هستند؛ اما کنترل دما در فرآیند پرکردن، خنک‌سازی و نگهداری نقش حیاتی در حفظ کیفیت، چسبندگی و طول عمر قیر دارد.
بهره‌گیری از جامبوبگ‌هایی با طراحی خاص، پوشش داخلی مقاوم به حرارت و رعایت نکات فنی می‌تواند از آسیب‌های احتمالی جلوگیری کند و ارزش صادراتی قیر را بالا ببرد.
